Aansprakelijkheid bestuurder bij spookfacturen

De hoofdregel is dat een vennootschap rechtspersoonlijkheid heeft en in die hoedanigheid drager is van rechten en plichten. Dit houdt in dat een vennootschap op grond van haar rechtspersoonlijkheid in beginsel zelf aansprakelijk is en niet de bestuurders. In sommige gevallen kan de bestuurder van een vennootschap echter toch naast of in plaats van de vennootschap aansprakelijk worden gesteld. Zo heeft de rechtbank Overijssel in een recente uitspraak omtrent spookfacturen geoordeeld dat een voormalig bestuurder van een installatiebedrijf aansprakelijk is voor de schade van het bedrijf. Hieronder worden de belangrijkste punten van deze zaak voor u op een rijtje gezet.

Spookfacturen en zwart geld-circuit

In deze zaak werd een werknemer, die al jaren bij het bedrijf in verschillende functies werkte, als bestuurder benoemd. Na ongebruikelijk veel signalen van onvrede onder het personeel, lieten de aandeelhouders een adviesbureau onderzoek doen naar de bedrijfscultuur. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de bestuurder jarenlang facturen liet opmaken voor het leveren van tapijt en laminaat, terwijl deze nooit zijn besteld of geleverd. Sterker nog, het installatiebedrijf handelde hier niet in.

De voormalige bestuurder heeft het bestaan van de spookfacturen nooit ontkend. Hij voerde aan dat de facturen onderdeel waren van de gewone bedrijfsvoering, omdat de gelden weer terugvloeide in het bedrijf via een zwarte kas. Ook bestond deze constructie van giraal betalen en contant ontvangen volgens de bestuurder al op het moment dat hij in dienst was getreden en zouden zijn voorgangers hem hebben opgedragen om de constructie te behouden. Het zwarte geld werd gebruikt voor verschillende kostenposten, waaronder bedrijfsuitjes en overuren van werknemers. Ook werd de zwarte kas gebruikt als een soort bank om werknemers geld te lenen.

De bestuurder werd geschorst en daarna als statutaire bestuurder en werknemer ontslagen. Het installatiebedrijf verweet de oud-bestuurder dat hij jarenlang via spookfacturen geld uit het bedrijf onttrok en eiste deze gelden terug.

Aansprakelijkheid

Een bestuurder is volgens de wet gehouden om zijn taak behoorlijk te vervullen. Volgens de rechtbank heeft de oud-bestuurder dat niet gedaan en daarmee onrechtmatig jegens de vennootschap gehandeld. Hij heeft immers willens en wetens het bedrijf (spook)facturen laten betalen voor goederen die niet besteld, noch geleverd zijn. Hij kan zich volgens de rechter dan ook niet beroepen op het feit dat zijn voorgangers hetzelfde deden. Hij had volgens de rechtbank gelet op zijn functie zelf moeten inzien dat zijn handelen ontoelaatbaar was en weerstand moeten bieden tegen zijn voorgangers.

Ook de tapijthandelaren en hun bestuurders hebben volgens de rechtbank onrechtmatig gehandeld. De rechtbank heeft om die reden geoordeeld dat er sprake is van groepsaansprakelijkheid.

Schade

Hoeveel schadevergoeding door de oud-bestuurder betaald moet worden heeft de rechtbank nog niet vastgesteld.  Partijen zijn in de gelegenheid gesteld om zich hier nog over uit te laten. Er is al wel bekend dat er ruim een miljoen aan spookfacturen is betaald. Nu sommige betalingen echter ten goede zijn gekomen aan het installatiebedrijf, dient eerst te worden vastgesteld om hoeveel geld het exact gaat.

Conclusie

Als een bestuurder onrechtmatig handelt tegenover de vennootschap, dan kan hij worden verplicht om de geleden schade te vergoeden. Het versturen van spookfacturen aan een vennootschap en het vervolgens laten betalen van deze facturen door diezelfde vennootschap, kwalificeert volgens de rechtbank per definitie als onrechtmatig handelen.  Heeft u vragen of advies nodig over bestuurdersaansprakelijkheid? Neem dan contact op met één van onze advocaten.