Is er sprake van ‘regie’ of ‘richtprijs’?

Is er sprake van ‘regie’ of ‘richtprijs’?

“Aanneming van werk’ houdt in dat een aannemer in opdracht bouw- of verbouwingswerkzaamheden uitvoert. Afspraken hierover worden neergelegd in een zogenaamde ‘aanneemovereenkomst’. De wet definieert in art. 7:750 BW een dergelijke overeenkomst als volgt:

“Aanneming van werk is de overeenkomst waarbij de ene partij, de aannemer, zich jegens de andere partij, de opdrachtgever, verbindt om buiten dienstbetrekking een werk van stoffelijke aard tot stand te brengen en op te leveren, tegen een door de opdrachtgever te betalen prijs in geld.”

Over die prijs kunnen verschillende afspraken gemaakt worden. Doordat het onderscheid vaak onduidelijk is leidt het gebruik van een aanneemovereenkomst vaak tot geschillen. In deze blog zullen de gebruikelijke prijsafspraken behandeld worden, om het onderscheid duidelijk te maken en te wijzen op de noodzaak voor duidelijke afspraken.

In de praktijk komen de volgende prijsafspraken vaak voor: een vaste prijs afspraak, regie, een richtprijs of geen prijsafspraak. Over de vaste prijs afspraak ontstaan naar verhouding weinig geschillen omdat duidelijk is wat hieronder moet worden verstaan. Hierbij is het met name van belang goed vast te leggen wat de opdrachtgever voor deze ‘vaste prijs’ mag verwachten. Meer discussie ontstaat wanneer er geen prijsafspraak is gemaakt. Dit doet zich bijvoorbeeld voor wanneer de kosten niet goed in te schatten zijn. Er wordt dan vaak gekozen voor een ‘stelpost’ of ‘richtprijs’. Maar wat moet hier onder worden verstaan?

Definitie ‘richtprijs’

Een richtprijs is een prijs die de aannemer heeft geschat of als indicatie heeft gegeven. Anders dan een vaste aanneemsom wordt er dus slechts een ‘richting’ gegeven naar het vermoedelijke eindbedrag. Synoniemen zijn ‘geschatte prijs’, ‘circa’ en ‘prijsindicatie’. Kenmerkend hiervoor is dat de uiteindelijke prijs hoger of lager kan uitvallen. In de wet (artikel 7:752 lid 2 BW) is neergelegd dat dit bedrag maximaal 10% hoger mag zijn dan de gegeven richtprijs. Uitzondering op deze hoofdregel is dat de aannemer de opdrachtgever moet waarschuwen indien de prijs deze 10% dreigt te overstijgen. Hierbij wordt de opdrachtgever in de gelegenheid gesteld het uit te voeren werk aan te passen om zo niet de richtprijs te overschrijden, of de meerkosten te accepteren.

Definitie ‘regie’

In plaats van een richtprijs kunnen partijen ook overeenkomen dat de werkzaamheden ‘onder regie’ worden verricht. Dit betekent dat de aannemer wordt betaald voor de daadwerkelijk gemaakte uitvoeringskosten, verhoogd met opslagen voor winst en algemene kosten. Hier wordt vaak voor gekozen in situaties waarin lastig is de werkzaamheden te omschrijven en begroten.

De opdrachtgever weet dus van tevoren niet hoeveel hij aan de werkzaamheden kwijt zal zijn. Hij draagt het risico, immers, wanneer de werkzaamheden langer duren komen deze extra uren voor zijn rekening. Na afloop zal een nacalculatie plaats moeten vinden om de daadwerkelijk verschuldigde prijs vast te kunnen stellen.

Uitspraak

In geval van discussie over het verschuldigde bedrag zal de overeenkomst volgens het hof aan de hand van het Haviltex-criterium moeten geschieden. De betekenis van de geaccepteerde offerte moet worden vastgesteld aan de hand van hetgeen partijen over en weer hebben verklaard en uit elkaars verklaringen en gedragingen overeenkomstig de zin die zij daaraan in de gegeven omstandigheden redelijkerwijs mochten toekennen, hebben afgeleid en van hetgeen zij te dien aanzien redelijkerwijs van elkaar mochten verwachten (ECLI:NL:GHARL:2022:4664). Daarbij komt groot gewicht toe aan de taalkundige betekenis van de gekozen bewoordingen, maar kunnen niettemin de overige omstandigheden van het geval meebrengen dat een andere betekenis aan de bepalingen van de overeenkomst moet worden gehecht.

Bovenstaande betekent dat de uitkomst van de discussie geheel afhankelijk is van de afweging van de rechter en daarmee erg onvoorspelbaar. Het is dan ook aan te raden om, bij het gebruik van een aanneemovereenkomst, duidelijke afspraken te maken over de prijs voor de werkzaamheden. Dit voorkomt discussie over de afgesproken prijs waardoor men niet voor onverwachtse kosten komt te staan.