Verplichte deelneming in bedrijfstak pensioenfonds

Een groot aantal werkgevers in Nederland is verplicht haar werknemers aan te melden bij een door de wet verplicht gesteld bedrijfstakpensioenfonds. Een bedrijfstakpensioenfonds is een pensioenfonds, specifiek voor een bepaalde bedrijfstak of beroepsgroep. Nederland telt ongeveer 45 verplicht gestelde bedrijfstakpensioenfondsen. Voorbeelden hiervan zijn het Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf en Pensioenfonds Zorg en Welzijn. Indien blijkt dat de werkgever ten onrechte niet is aangesloten bij een dergelijk verplicht gesteld fonds, is het fonds bevoegd de pensioenpremies met terugwerkende kracht te vorderen. Dat kan grote financiële gevolgen hebben voor de werkgever en zelfs het voortbestaan van de onderneming bedreigen. Bovendien ligt bestuurdersaansprakelijkheid op de loer.

Of er sprake is van een verplichte deelneming, is afhankelijk van de ‘‘werkingssfeer’’ waartoe het bedrijfstakpensioenfonds zich uitstrekt. Dit is opgenomen in het toepasselijke verplichtstellingsbesluit. Het is niet altijd gemakkelijk om te bepalen of een bedrijf met de bedrijfsactiviteiten valt onder de werkingssfeer van een verplichtstellingsbesluit. En dat kan grote gevolgen hebben. De volgende zaak illustreert dat.[1]

Is een pannenkoek een koek?

Deelneming in het Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zoetwaren (hierna: het pensioenfonds) is op grond van het Verplichtstellingsbesluit voor de Zoetwarenindustrie (hierna: het verplichtstellingsbesluit) verplicht voor werknemers die in dienst zijn van een onderneming behorende tot de zoetwarenindustrie. Het verplichtstellingsbesluit bepaalt – voor zover relevant – dat onder een onderneming in de zoetwarenindustrie wordt verstaan ‘‘iedere onderneming in Nederland die fabrieksmatig bloem en/of andere grondstoffen tot koekjes/koek verwerkt.’’

Zijn pannenkoeken en poffertjes te kwalificeren als een (soort) koek in de zin van het verplichtstellingsbesluit? Dat was de vraag die in de onderhavige procedure speelde. Het pensioenfonds vindt van wel en vordert van de producent van pannenkoeken en poffertjes maar liefst 8,5 miljoen euro aan achterstallige pensioenpremies. Het verwijst daarbij ter onderbouwing van haar stelling naar de definities van koek, pannenkoeken en poffertjes volgens Wikipedia en Van Dale.

De kantonrechter overweegt dat de taalkundige beschrijving van koek volgens Van Dale dermate ruim is dat hieronder ook pannenkoeken en poffertjes zouden kunnen worden geschaard. Echter, het is naar het oordeel van de rechter duidelijk dat pannenkoeken en poffertjes volgens algemene maatschappelijke opvattingen niet als koek worden gezien. Zowel wat betreft de toepassing, de uiterlijke verschijningsvorm, de structuur en de smaak als naar samenstelling en bereidingswijze zijn er essentiële verschillen tussen enerzijds pannenkoeken en poffertjes en anderzijds koek. Pannenkoeken en poffertjes worden gegeten als lunch, terwijl koek als lekkernij of ontbijt wordt gegeten. Ook zijn pannenkoek en poffertjes restaurantproducten, in tegenstelling tot koek dat een bakkerijproduct is. De conclusie is dat, ondanks bepaalde overeenkomsten, pannenkoeken en poffertjes niet te kwalificeren zijn als koek. De pannenkoekenbakker hoeft zich derhalve niet aan te sluiten bij het pensioenfonds.

Twijfelt u of uw onderneming onder het bereik valt van een verplichtstellingsbesluit of wilt u meer informatie? Neem dan vrijblijvend contact op met TEAM Advocaten.

[1] ECLI:NL:RBROT:2019:6053. Zie voor andere voorbeelden: ECLI:NL:RBAMS:2019:6292 en ECLI:NL:GHAMS:2017:3723.