Wat is eenhoofdig gezag? Wanneer is daar sprake van?

Ouderlijk gezag omvat het recht én de plicht van ouders om hun minderjarige kind(eren) te verzorgen en op te voeden. De ouder of ouders die het ouderlijk gezag over de kinderen hebben, zijn bevoegd (en gehouden) om beslissingen te nemen over hun kinderen. Bij beslissingen over schoolkeuze, het ondergaan van een medische behandeling of het aanvragen van een paspoort of ID voor de kinderen, dienen gezaghebbende ouders hun toestemming hiervoor te geven.

Als de ouders ten tijde van de geboorte van hun kind met elkaar getrouwd zijn, verkrijgen zij automatisch gezamenlijk het ouderlijk gezag. Dit gebeurt ook als zij trouwen nádat het kind geboren is.

Als de ouders ten tijde van de geboorte van hun kind niet met elkaar getrouwd zijn kunnen zij ook gezamenlijk het ouderlijk gezag verkrijgen als zij daartoe een verzoek indienen bij de rechtbank. Voor toewijzing van dit verzoek is in ieder geval vereist dat beide ouders instemmen met het verzoek en dat de vader het kind heeft erkend.

Gezamenlijk ouderlijk gezag is het uitgangspunt van de wet. Ook als ouders niet meer bij elkaar zijn. In de praktijk kunnen er soms situaties aan de orde zijn waarbij het beter is als één van de ouders alleen met het ouderlijk gezag wordt belast. Als dit het geval is, zal daartoe een verzoek moeten worden ingediend bij de rechter. De rechter zal een dergelijk verzoek niet zomaar toewijzen. Er moet sprake zijn van gegronde redenen. En voorts moet toewijzing van het ouderlijk gezag aan één van de ouders (in plaats van instandhouding van het gezamenlijk ouderlijk gezag) in het belang van het (minderjarige) kind zijn.

Wanneer zal de rechter het eenhoofdig gezag aan één van de ouders toewijzen? Dit zal bijvoorbeeld kunnen zijn wanneer de rechter dit in het belang van het kind noodzakelijk acht. Hiervan kan sprake zijn als de verstandhouding en onderlinge communicatie tussen de ouders zódanig slecht is, dat zij duurzaam niet meer in staat zijn om gezamenlijk beslissingen te nemen over hun kinderen. In de praktijk uit dit zich bijvoorbeeld als een ouder (bij herhaling) niet bereid is om mee te werken aan een beslissing die in het belang van het kind nodig is. Bijvoorbeeld als een ouder zonder gegronde reden de toestemming onthoudt voor het aanvragen van een nieuw paspoort voor het kind of voor de schoolkeuze van een kind. Het moet wel gaan om een structurele situatie, waar het kind zelf ook last van heeft.

Indien u meent dat een situatie aan de orde is waarbij het gezamenlijk ouderlijk gezag zou moeten worden gewijzigd in eenhoofdig gezag, dan is het te adviseren om het daartoe bij de rechter in te dienen verzoek met voorbeelden en indien aanwezig bescheiden goed te onderbouwen. Dit omdat een dergelijk verzoek niet zomaar zal worden toegewezen.