Levering onroerende zaak veroordeling tot medewerking met oplegging van een dwangsom?

Levering onroerende zaak veroordeling tot medewerking met oplegging van een dwangsom?

In een recent gewezen arrest van de Hoge Raad d.d. 15 april 2016 (nr 15/01376 als gepubliceerd in RvR 2016/59) is aan de orde gesteld of een dwangsom kan worden verbonden aan een veroordeling tot medewerking aan de levering van een onroerende zaak indien die veroordeling tevens betrekking heeft op de betaling van de koopsom.

In eerste aanleg heeft de rechtbank de levering op straffe van een dwangsom toegewezen. Het Gerechtshof heeft vervolgens in appel de koper tot medewerking veroordeeld tot de levering maar geen dwangsom verbonden aan deze veroordeling. In het tussenarrest overweegt het Hof daartoe dat een dwangsom op grond van artikel 611a RV niet kan worden opgelegd indien de veroordeling strekt tot betaling van een geldsom en dat de hoofdverplichting van de koper de betaling van de koopsom betreft. In het eindarrest voegt het Hof daar nog aan toe dat door de notaris bij wie de levering zou plaatsvinden is vastgesteld dat de koper de koopsom noch uit eigen middelen noch uit geleende gelden kon voldoen.

De Hoge Raad oordeelt in dit arrest dat de tweede zin van artikel 611a RV (waarin is bepaald dat een dwangsom niet kan worden opgelegd in het geval van een veroordeling tot betaling van een geldsom) is geschreven voor gevallen waarin de veroordeling door middel van rechtstreekse executie kan worden verkregen. Door het Hof is niet vastgesteld dat dit geval zich hier voordoet. Het oordeel van het Hof dat gelet op artikel 611a RV geen dwangsom kan worden verbonden aan de veroordeling tot medewerking aan de levering geeft dan ook blijk van een onjuiste rechtsopvatting. In deze zaak heeft het Hof echter de afwijzing van de dwangsom (hetgeen een discretionaire bevoegdheid van het Hof betreft) tevens gebaseerd op het feit c.q. de vaststelling dat de koper de koopsom noch uit eigen middelen noch uit geleende gelden kan voldoen. Tegen dit oordeel dat de afwijzing van de dwangsom zelfstandig kan dragen is in cassatie niet opgekomen zodat het arrest van het Hof om die reden wel in stand kan blijven.

Dat de Hoge Raad reeds duidelijkheid heeft verschaft dat wel degelijk een dwangsom kan worden verbonden aan een veroordeling tot medewerking aan de teruglevering van een onroerende zaak, waaronder tevens was begrepen de restitutie van de koopsom in een gewezen arrest van de Hoge Raad d.d. 23 januari 2015 (ECLI: NL: HR: 2015: 113).

Heeft u vragen over de mogelijkheden om een koper dan wel verkoper te dwingen tot nakoming van de door hem/haar aangegane verplichtingen uit een koopovereenkomst, dan kan vrijblijvend contact worden opgenomen met TEAM Advocaten.