Bestuurdersaansprakelijkheid – verplichtingen uit koop
Bestuurdersaansprakelijkheid. De bestuurder heeft in 2008 een pastorie gekocht en de verplichting ondergebracht in een besloten vennootschap waarvan hij indirect bestuurder was. Hem wordt verweten dat hij wist dat de pas opgerichte vennootschap niet aan haar verplichtingen uit koop zou kunnen voldoen. Dat is onrechtmatig ten gerichte van de verkopers.
De rechtbank oordeelt als volgt
Op 20 oktober 2008 tekende de bestuurder de koopovereenkomst betreffende de oude pastorie. Hij deed dat namens de (indirect mede door hem) op die dag opgerichte (kopende) vennootschap Haven II B.V.. De keuze om deze vennootschap als koper op te laten treden was niet eerder aan verkoper kenbaar gemaakt; haar was alleen meegedeeld dat een nieuwe entiteit zou gaan houden, niet dat deze ook zou kopen (en aldus de verplichtingen om de koopprijs te betalen op zich zou nemen). Haven II B.V. beschikte op 20 oktober 2008 niet over eigen middelen en dat was de bestuurder bekend. Aldus staat vast dat de bestuurder als (indirect) bestuurder van Haven II B.V. die vennootschap verplichtingen heeft laten aangegaan, terwijl hij wist dat zij op dat moment die verplichting niet kon nakomen. In beginsel kan hem daarvan een verwijt worden gemaakt.
De bestuurder stelt evenwel dat hij ervan mocht uitgaan dat Haven II B.V. de verplichting op moment van levering van de oude pastorie wel zou kunnen nakomen; er was door een particulier en door publieke instellingen financiering toegezegd. Nu er echter op 20 oktober 2008 nog niets was uitgekeerd, bestond er toen nog een risico dat de gelden, nodig voor betaling van de koopsom, niet zouden worden verkregen. Toch wekte de bestuurder, door uitdrukkelijk ermee in te stemmen dat in de koopovereenkomst geen financieringsvoorbehoud werd opgenomen, tegenover De verkoper de indruk dat de koopsom met zekerheid beschikbaar was. Door onder deze omstandigheden de aankoop van de oude pastorie onder te brengen bij een vennootschap die niet over eigen middelen beschikte, heeft de bestuurder naar het oordeel van de rechtbank meer zekerheid omtrent de mogelijkheden van nakoming door Haven II B.V. aan De verkoper uitgestraald dan hij redelijkerwijs had kunnen doen. Haven II B.V. kon die zekerheid feitelijk niet bieden en de bestuurder wist dat, althans behoorde dat redelijkerwijs te weten. In die situatie had het op zijn weg gelegen De verkoper van die onzekerheid op de hoogte te stellen en/of alsnog een financieringsvoorbehoud te bedingen. Hij heeft echter noch het een, noch het ander gedaan. Dat zo zijnde, kunnen de door de bestuurder aangevoerde omstandigheden zijn onder 4.1 in beginsel als onrechtmatig beoordeelde handelen niet rechtvaardigen.
Het vorenstaande leidt tot het oordeel dat de bestuurder als (indirect) bestuurder van Haven II B.V. jegens De verkoper toerekenbaar onrechtmatig heeft gehandeld.
Hebt u met betrekking tot de aansprakelijkheid van bestuurders en / aandeelhouders ( (bestuurdersaansprakelijkheid) vragen of behoefte aan direct advies of rechtsbijstand, kunt u altijd direct en kosteloos contact opnemen met ons advocatenkantoor. Dit gaat snel en u krijgt direct een van onze advocaten aan de telefoon. Bel ons nu op 030 252 35 20. Daarvoor brengen wij u vanzelfsprekend geen kosten in rekening. Een eerste telefonisch advies is altijd kosteloos.
Uitspraak
vonnis
RECHTBANK MIDDELBURG
Sector civiel recht
zaaknummer / rolnummer: 73476 / HA ZA 10-241
Vonnis van 23 februari 2011
in de zaak van
de besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid
GEBRS. A. VASTGOED B.V.,
gevestigd te ,
eiseres in conventie,
verweerster in reconventie,
advocaat mr.X,
tegen
[gedaagde in conventie, eiser in reconventie],
wonende te Burgh-Haamstede,
gedaagde in conventie,
eiser in reconventie,
advocaat mr. Y.
Partijen zullen hierna Gebrs. A. en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] genoemd worden.
De procedure
Het verloop van de procedure blijkt uit:
– het tussenvonnis van 8 september 2010
– het proces-verbaal van comparitie van 11 januari 2011.
Ten slotte is vonnis bepaald.
De feiten
Gebrs. A. was eigenares van het pand [adres] Schiedam (kadastraal gemeente Schiedam, [kadastraal nummer]), hierna: de oude pastorie.
2.2. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] is enig aandeelhouder en bestuurder van de op 3 oktober 2000 opgerichte Projectontwikkeling B.V. te Ridderkerk.
2.3. In 2008 bestonden er plannen tot herontwikkeling van de Havenkerk te Schiedam; die plannen omvatten ook de oude pastorie. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] – althans één of meer van zijn bedrijven – is bij dat project betrokken geraakt.
2.4. Tussen (vertegenwoordigers van) partijen is gesproken over de (ver-)koop van de oude pastorie. Bij e-mail van 25 augustus 2008 is namens (één van de bedrijven van) [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aan [A.] werkzaam voor de aan Gebrs. A. gelieerde vennootschap Holland B.V., (hierna: [A.]) het akkoord op de koopprijs (van € 725.000,–) bevestigd en om overleg over de (verdere) aanpak gevraagd. In reactie op dit bericht laat [A.] bij e-mail weten:
“Verkoper gaat akkoord met de geboden prijs van € 725.000,- KK onder volgende voorwaarden:
• Geen voorbehouden
• Transport voor 1 oktober 2008”
Op een vraag daarover wordt namens (één van de bedrijven van) [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] op 15 september 2008 aan [A.] gemeld dat als koper zal optreden:
“Bos Projectontwikkeling bv (of nader te noemen meester) noot: er wordt nog een nieuwe entiteit opgericht welke het og gaat houden”
2.5. Op 17 oktober 2008 bevestigt [A.] aan (onder meer) [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een in verband met gevraagde uitstel van de leveringsdatum gehouden bespreking als volg:
“Verkoper is bereid mee te werken onder de volgende voorwaarden:
• Levering uiterlijk 15 nov 2008. (…)
• 6% rentevergoeding vanaf 1 oktober 2008. (…)
• Koopovereenkomst wordt getekend uiterlijk maandag 20 oktober.”
2.6. In een op 20 oktober 2008 tussen notarissen verzonden e-mail (ook verzonden aan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] en [A.]) wordt gemeld dat koper zal zijn Haven II B.V.
2.7. Vervolgens is in een op respectievelijk 30 en 20 oktober 2008 ondertekende koopakte vastgelegd dat op 28 augustus 2008 door Gebrs. A. aan Haven II B.V. de oude pastorie is verkocht voor een bedrag van € 725.000,–, vermeerderd met 6% rente per jaar vanaf 1 oktober 2008 tot en met de datum van levering. Een leveringsdatum is in de akte niet genoemd. De standaard in de akte opgenomen ontbindende voorwaarde is niet van toepassing verklaard.
2.8. Haven II B.V. heeft – nadat meermalen uitstel is overeengekomen – uiteindelijk niet meegewerkt aan levering aan haar van de oude pastorie; zij kan de overeengekomen koopprijs niet betalen.
Het geschil
in conventie
Gebrs. A. vordert dat de rechtbank bij vonnis, voor zover mogelijk uitvoerbaar bij voorraad, voor recht verklaart dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in zijn hoedanigheid van (indirect) bestuurder van Lange Haven II onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld en mitsdien aansprakelijk is voor als gevolg van dat onrechtmatig handelen door Gebrs. A. geleden schade, nader op te maken bij staat, zulks met veroordeling van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de kosten van dit geding, die van de beslaglegging daaronder begrepen.
3.2. Gebrs. A. stelt dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie], gelet op zijn centrale rol bij de totstandkoming van de koopovereenkomst en daarna, als (indirect) bestuurder van Haven II B.V., jegens haar onrechtmatig heeft gehandeld. Hij is in augustus 2008 zelf de verplichting aangegaan de oude pastorie te kopen en heeft die verplichting enkele maanden later ondergebracht bij Haven II B.V., terwijl hij wist of tenminste had kunnen weten dat die net opgerichte vennootschap niet over voldoende middelen beschikte om aan haar betalingsverplichting te voldoen. Dat is onrechtmatig jegens Gebrs. A., ook omdat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] uitdrukkelijk heeft afgezien van een financieringsvoorbehoud. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] kan een voldoende ernstig verwijt worden gemaakt: hij had Haven II B.V. niet de koopovereenkomst mogen laten ondertekenen, ook al had dat betekend dat hij het pand zelf had moeten afnemen. Gebrs. A. hebben als gevolg van het onrechtmatig handelen van [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] een nog nader vast te stellen schade geleden. De schade beloopt in ieder geval het verschil tussen de overeengekomen koopprijs en de door een eventuele nieuwe potentiële koper te bieden prijs.
3.3. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] voert verweer. De onder 2.4 genoemde onderhandelingen werden door/namens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] gedaan tegen de achtergrond dat voor de financiering van het project door een particulier financier (hierna: [B.]) een toezegging was gedaan tot het verstrekken van een (achtergestelde) lening van 2 miljoen euro, terwijl er voorts voorstellen lagen van de gemeente Schiedam om € 750.000,– en van het Fonds Schiedam Vlaardingen e.o. om 1,5 miljoen euro bij te dragen. Op 7 oktober 2008 zijn deze toezeggingen nog eens bevestigd; daarna is gewerkt aan de formulering van de koopovereenkomst en is die op 20/30 oktober 2008 ondertekend. In de periode daarna, inmiddels was de kredietcrisis ontstaan, maakte [B.] terugtrekkende bewegingen (terwijl gemeente en Fonds wel definitief toezegden). Uiteindelijk haakte [B.] af, omdat zijns inziens niet aan zijn vooraf gestelde voorwaarde dat 2,2 miljoen euro werd gesubsidieerd was voldaan: 0,3 miljoen euro (voor het orgel bestemd) van de toegezegde 2,2 miljoen euro was (nog) niet definitief toegekend. Pogingen de financiering alsnog rond te krijgen hebben geen succes gehad; uiteindelijk kon Haven II B.V. de koopovereenkomst niet nakomen.
Voor zover [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] als bestuurder van Haven II B.V. een risico is aangegaan, was dat aanvaardbaar en verantwoord. Bij het aangaan van de overeenkomst in augustus 2008 had [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de concrete toezegging dat [B.] een financiering zou verstrekken. Gebrs. A. was ervan op de hoogte dat de overeenkomst werd aangegaan namens een “nader te noemen meester” – een nieuw op te richten vennootschap die aangewezen was van externe financiering – en dat de aankoop onderdeel was van een groter project, waarin diverse partijen een rol speelden. Dat [B.] afhaakte kan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] niet worden verweten; hem kan geen ernstig persoonlijk verwijt worden gemaakt van het feit dat Haven II B.V. de overeenkomst niet kon nakomen. Dat geen financieringsvoorbehoud was gemaakt, maakt dat niet anders. Subsidiair stelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dat als sprake zou zijn van onrechtmatig handelen, hem dat niet kan worden toegerekend en/of niet voor zijn rekening komt. Gebrs. A. is niet door hem in het ongewisse gelaten over de situatie waarin Haven II B.V. zich met betrekking tot de ontwikkelingen rondom de financiering van de aankoop bevond. Tenslotte stelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] dat de vordering van Gebrs. A. te ruim en te vaag is om te kunnen worden toegewezen.
in reconventie
3.4. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] vordert dat de rechtbank bij vonnis, uitvoerbaar bij voorraad, (1) het op 21 mei 2010 op de woning [adres] te Burgh-Haamstede gelegd conservatoir beslag opheft met veroordeling van Gebrs. A. het dan opgeheven beslag in het kadaster door te halen, op straffe van verbeurte van een dwangsom van € 5.000,– voor iedere dag dat Gebrs. A. met tijdige en volledige nakoming in gebreke blijft (met een door de rechtbank te bepalen maximum) en (2) voor recht verklaart dat Gebrs. A. aansprakelijk is voor de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] als gevolg van genoemd beslag geleden schade, nader op te maken bij staat en te vereffenen volgens de wet, vermeerderd met de wettelijke rente.
3.5. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] stelt het gelegde beslag hem treft. In geval van beslag kan een hypotheekverstrekker de lening opzeggen. Voorts kan [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] door het beslag geen aanvullende financiering opnemen of zekerheden verstrekken, zo dit voor zijn bedrijfsactiviteiten noodzakelijk zou zijn. Hij lijdt daardoor ook schade. Nu Gebrs. A. geen vordering toekomt – daarvoor verwijst [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] naar hetgeen in conventie is gesteld – is het beslag onrechtmatig en is Gebrs. A. voor de schade aansprakelijk.
3.6. Gebrs. A. voert verweer. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft niet aannemelijk gemaakt dat de vordering ondeugdelijk is en/of dat beslag onnodig is. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft voorts geen belang bij opheffing van het beslag, althans het belang van Gebrs. A. bij handhaving ervan prevaleert. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] heeft de gestelde onrechtmatigheid van het beslag niet onderbouwd en voorts onvoldoende gesteld dat verwijzing naar een schadestaatprocedure rechtvaardigt.
De beoordeling
in conventie
Op 20 oktober 2008 tekende (onder meer) [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] de koopovereenkomst betreffende de oude pastorie. Hij deed dat namens de (indirect mede door hem) op die dag opgerichte (kopende) vennootschap Haven II B.V.. De keuze om deze vennootschap als koper op te laten treden was niet eerder aan Gebrs. A. kenbaar gemaakt; haar was alleen meegedeeld dat een nieuwe entiteit zou gaan houden, niet dat deze ook zou kopen (en aldus de verplichtingen om de koopprijs te betalen op zich zou nemen). Haven II B.V. beschikte op 20 oktober 2008 niet over eigen middelen en dat was [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] bekend. Aldus staat vast dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] als (indirect) bestuurder van Haven II B.V. die vennootschap verplichtingen heeft laten aangegaan, terwijl hij wist dat zij op dat moment die verplichting niet kon nakomen. In beginsel kan hem daarvan een verwijt worden gemaakt.
4.2. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] stelt evenwel dat hij ervan mocht uitgaan dat Haven II B.V. de verplichting op moment van levering van de oude pastorie wel zou kunnen nakomen; er was door een particulier en door publieke instellingen financiering toegezegd. Nu er echter op 20 oktober 2008 nog niets was uitgekeerd, bestond er toen nog een risico dat de gelden, nodig voor betaling van de koopsom, niet zouden worden verkregen. Toch wekte [gedaagde in conventie, eiser in reconventie], door uitdrukkelijk ermee in te stemmen dat in de koopovereenkomst geen financieringsvoorbehoud werd opgenomen, tegenover Gebrs. A. de indruk dat de koopsom met zekerheid beschikbaar was. Door onder deze omstandigheden de aankoop van de oude pastorie onder te brengen bij een vennootschap die niet over eigen middelen beschikte, heeft [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] naar het oordeel van de rechtbank meer zekerheid omtrent de mogelijkheden van nakoming door Haven II B.V. aan Gebrs. A. uitgestraald dan hij redelijkerwijs had kunnen doen. Haven II B.V. kon die zekerheid feitelijk niet bieden en [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] wist dat, althans behoorde dat redelijkerwijs te weten. In die situatie had het op zijn weg gelegen Gebrs. A. van die onzekerheid op de hoogte te stellen en/of alsnog een financieringsvoorbehoud te bedingen. Hij heeft echter noch het een, noch het ander gedaan. Dat zo zijnde, kunnen de door [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] aangevoerde omstandigheden zijn onder 4.1 in beginsel als onrechtmatig beoordeelde handelen niet rechtvaardigen.
4.3. Het vorenstaande leidt tot het oordeel dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] als (indirect) bestuurder van Haven II B.V. jegens Gebrs. A. toerekenbaar onrechtmatig heeft gehandeld; de gevorderde verklaring voor recht zal worden gegeven. [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] zal als de in het ongelijk gestelde partij worden veroordeeld in de kosten van dit geding, die van de beslaglegging daaronder begrepen. Nu van laatstgenoemde kosten geen stukken zijn overgelegd, kan de rechtbank de kosten van het exploit niet begroten; wel zal één punt van het toepasselijke liquidatietarief als salaris advocaat worden gerekend, nu vaststaat dat wel toestemming voor het beslag is gevraagd en verkregen en beslag is gelegd. De kosten aan de zijde van Gebrs. A. worden dan begroot op:
– dagvaarding € 80,89
– vast recht € 263,–
– salaris advocaat € 1.356,– (3 x tarief II, € 452,–)
Totaal € 1.699,89.
in reconventie
4.4. Nu de vordering in conventie wordt toegewezen, ontvalt de grondslag aan de in reconventie ingediende vordering – die als uitgangspunt heeft dat Gebrs. A. jegens [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] geen vordering heeft. Al om die reden moet de vordering stranden. Als de in het ongelijk gestelde partij zal [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] worden veroordeeld in de kosten van dit geding. De kosten aan de zijde van Gebrs. A. worden begroot op:
– salaris advocaat € 452,– (1 x tarief II, € 452,–)
De beslissing
De rechtbank
in conventie
verklaart voor recht dat [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in zijn hoedanigheid van (indirect) bestuurder van Lange Haven II onrechtmatig jegens haar heeft gehandeld en mitsdien aansprakelijk is voor als gevolg van dat onrechtmatig handelen door Gebrs. A. geleden schade, nader op te maken bij staat,
veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de kosten van deze procedure, aan de zijde van Gebrs. A. tot op heden begroot op € 1.699,89;
in reconventie
wijst de vordering af;
veroordeelt [gedaagde in conventie, eiser in reconventie] in de kosten van deze procedure, aan de zijde van Gebrs. A. tot op heden begroot op € 452,–;
wijst af hetgeen meer of anders is gevorderd.
(bron: www.rechtspraak.nl)
