De opkomst van de coöperatie

De coöperatie is een rechtsvorm die steeds populairder wordt. Maar wat is een coöperatie precies? Waarom wordt deze vorm steeds populairder? En wat is het verschil tussen een coöperatie en de meer gangbare vennootschap (BV of NV)?

Geschiedenis

De coöperatie is ontstaan als middel voor boeren om gezamenlijk handel te drijven. De boeren hadden een lidmaatschap bij de coöperatie, zo hadden ze stemrecht en konden ze in de algemene ledenvergadering zelf bestuurders van de coöperatie benoemen. Het was dus een samenwerkingsverband.

Een coöperatie is een bijzondere vorm van een vereniging (2:53a BW). Veel regels die gelden voor verenigingen, gelden ook voor coöperaties: de ALV is het hoogste besluitvormingsorgaan, elk lid heeft slechts één stem en er is een bestuur dat bevoegd is te handelen namens de coöperatie. Het grote verschil tussen een vereniging en een coöperatie, is dat een coöperatie gedreven wordt om winst te maken voor de leden.

Steeds populairder

Inmiddels worden coöperaties niet alleen gebruikt in agrarische kringen, zo zijn er veel coöperaties voor bijvoorbeeld projecten in de zorg- of energiesector. Denk aan windparken waar leden van een coöperatie een deel van de energie (of de opbrengst daarvan) krijgen. Daarnaast heeft de term coöperatie een positieve connotatie, het is een term die staat voor collectivisme en samenwerking. Niet gek dat er inmiddels al bijna 10.000 coöperaties zijn, dat aantal is meer twee keer zo groot als het aantal NV’s in Nederland.

Verschil met BV/NV

De normale vennootschap (BV/NV) en de coöperatie hebben veel gelijkenissen. Beide zijn ondernemingen die gedreven zijn om winst te maken. Beide rechtsvormen hebben een bestuur dat bevoegd is de onderneming te vertegenwoordigen. Het grote verschil is dat een normale vennootschap aandeelhouders kent. Deze aandeelhouders kunnen verschillende percentages aandelen hebben, waardoor het stemrecht per aandeelhouder kan verschillen. Daarnaast zijn er ook diverse soorten aandelen mogelijk. Ook zijn de aandelen te verkopen.

Bij een coöperatie zit dat anders: het bestuur beslist in beginsel of iemand lid kan worden van de coöperatie, en elk lid heeft slechts één stemrecht in de algemene ledenvergadering. Er is dus veel meer gelijkheid onder de leden. Daarnaast is een lidmaatschap niet overdraagbaar.

Conclusie

Kortom: de coöperatie is een bijzondere vorm van een vereniging, die vergeleken kan worden met een BV/NV. Het grote verschil is dat een BV/NV aandeelhouders kent, en een coöperatie leden. Gezegd kan worden dat een coöperatie in beginsel een rechtsvorm is op basis van gelijkwaardigheid.