Incorporation by reference inzake aandeelhoudersovereenkomsten
Incorporation by reference inzake aandeelhoudersovereenkomsten
Aandeelhoudersovereenkomsten spelen een cruciale rol in de governance en de regulering van vennootschappen. Een aandeelhoudersovereenkomst is een overeenkomst waarin afspraken tussen de aandeelhouders van een vennootschap zijn vastgelegd. Hierbij kan het gaan om afspraken met betrekking tot de doelstellingen van een onderneming, maar ook om de samenwerking tussen partijen. Naast dat aandeelhouders via overeenkomsten afspraken kunnen vastleggen, biedt het Nederlandse recht ook de mogelijkheid om afspraken via statuten en andere reglementen vast te leggen. De afspraken die volgen uit de statuten volgen echter uit ander recht dan die van de aandeelhoudersovereenkomst. De aandeelhoudersovereenkomst wordt namelijk grotendeels beheerst door het contractenrecht terwijl statuten beheerst worden door het vennootschapsrecht. Een vraag die speelt is in hoeverre ‘incorporation by reference’ inzake aandeelhoudersovereenkomsten, mogelijk is volgens huidig Nederlands recht.
Een belangrijk principe in het Nederlandse recht is dat de inhoud van een overeenkomst duidelijk en begrijpbaar moet zijn voor alle betrokken partijen. Het contractenrecht wordt gekenmerkt door partijautonomie en consensualisme, wat inhoudt dat voor de totstandkoming van een overeenkomst wilsovereenstemming is vereist. Het vennootschapsrecht wordt echter gekenmerkt door een meer dwingend karakter en specifieke wettelijke vereisten met betrekking tot de inhoud en structuur van vennootschapsdocumenten. Het formele karakter van het vennootschapsrecht kan dan ook botsen met het enigszins flexibele karakter van het contractenrecht.
Incorporation by reference
Incorporation by reference is het principe waarbij bepalingen uit documenten als statuten, reglementen en overeenkomsten worden opgenomen in de aandeelhoudersovereenkomst. Dit zou betekenen dat specifieke bepalingen uit de statuten van een vennootschap automatisch van toepassing worden verklaard op de overeenkomst die geldt tussen de aandeelhouders. Incorporation by reference is een mooi middel voor aandeelhouders die vertrouwelijke afspraken niet openbaar willen maken, zoals vereist is bij openbaar te raadplegen statuten. Het zou dan voor aandeelhouders gunstig zijn wanneer deze afspraken worden opgenomen in een aandeelhoudersovereenkomst. Daarnaast kan het enkel verwijzen naar de aandeelhoudersovereenkomst veel tijd besparen en voorkomen dat er tegenstrijdige regelingen ontstaan. Een belangrijke eis die echter aan statutaire regelingen wordt gesteld, is de eis van kenbaarheid. Het toestaan van ‘incorporation by reference’ zou hier aan afdoen. Incorporation by reference kan er namelijk toe leiden dat eventuele toekomstige aandeelhouders automatisch gebonden worden aan regelingen die niet in de statuten staan en ook niet kenbaar zijn naar buiten toe. Statuten mogen naar regelingen verwijzen, maar dit betekent niet dat de regelingen hiermee onderdeel worden van de statuten. Kortom, een verwijzing naar een aandeelhoudersovereenkomst in de statuten, ‘incorporation by reference’, wordt in het huidige Nederlands recht niet toegestaan.
