Achternaam wijzigen

Wijzigen van de achternaam

In het vorige blogartikel van 30 mei 2025 stond het wijzigen van de voornaam centraal. In dit artikel komt het wijzigen van de achternaam aan bod.

Wijzigen achternaam meerderjarige

Een verzoek tot achternaamswijziging vindt niet plaats via de rechtbank, maar u dient dit verzoek digitaal of schriftelijk in te dienen bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid (Justis). Voor een achternaamswijziging gelden strenge voorwaarden. Justis beslist of u aan de voorwaarden voor een achternaamswijziging voldoet. U kunt bijvoorbeeld uw eigen achternaam veranderen in die van uw andere ouder of u kunt een niet Nederlands klinkende achternaam wijzigen indien dit voor de inburgering van belang is en als de naam moeilijk uit te spreken is. In de brochure van Justis (https://justis.nl/producten/naamswijziging) kunt u lezen of u in aanmerking komt voor een achternaamswijziging.

Wijzigen achternaam minderjarige

Ook indien u de achternaam van uw kind wilt wijzigen, gelden strenge voorwaarden en dient u het verzoek digitaal of schriftelijk in te dienen bij Justis. U kunt de achternaam van uw kind bijvoorbeeld wijzigen in de achternaam van een ouder of verzorger of in de achternaam van andere kinderen in het gezin. Beide ouders met het gezag moeten het schriftelijke aanvraagformulier ondertekenen. Als de andere ouder niet instemt met de wijziging van de achternaam van het kind en dus het formulier niet wilt ondertekenen, moet u voordat u de aanvraag indient eerst naar de rechter om vervangende toestemming te vragen. Hier heeft u een advocaat bij nodig. Pas als de rechter de vervangende toestemming verleent kunt u een aanvraag om naamswijziging bij Justis indienen.

In een uitspraak van het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch verzocht een moeder om de vervangende toestemming voor het indienen van een verzoek tot achternaamswijziging van haar kind. De vervangende toestemming werd door de rechter toegewezen, waarna de vader in hoger beroep ging[1]. Volgens de vader is de vervangende toestemming ten onrechte verleend omdat een te zwaar gewicht is toegekend aan de mening van het kind. De wens van het kind om zijn achternaam te wijzigen heeft als doel de vader definitief uit zijn leven te bannen en die wens is volgens de vader puur ingegeven door de moeder. Tijdens de relatie van partijen had de vader een goede band met het kind en hij heeft hem nooit wat aangedaan. Na de relatiebreuk heeft de moeder haar negatieve gevoelens over de man overgedragen op het kind en het kind op de hoogte gebracht van wat er in het verleden van de vader is gebeurd. De vader heeft het kind daarover niet zelf kunnen spreken. Dat hij al zeven jaar geen zichtbare rol van betekenis meer speelt in het leven van het kind, komt volgens de vader doordat hij hierin door de moeder is tegengehouden. Hij krijgt nauwelijks informatie van haar over het kind en hij heeft ook geen kans gehad om over het verzoek tot wijziging van de achternaam met het kind in gesprek te gaan. Daarnaast verliest de man zijn band met het kind helemaal als zijn achternaam wordt gewijzigd. Der achternaamswijziging heeft ook invloed op de identiteit van het kind. Het kind wijst niet alleen zijn vader af, maar ook zichzelf. De vader maakt zich zorgen over de sociaal-emotionele en cognitieve ontwikkeling van het kind. Het hof gaat hier echter niet in mee en bekrachtigt de verlening van de vervangende toestemming aan de moeder voor het indienen van een verzoek tot achternaamswijziging. Volgens het hof is het immers in het belang van het kind om aan de moeder de vervangende toestemming te verlenen. Uit het kindgesprek met het kind bij het hof is gebleken dat het kind ook in hoger beroep volhardt in zijn wens om zijn achternaam te laten wijzigen. Hij gebruikt in de praktijk al de achternaam van de moeder. Hij wenst dat die achternaam op zijn middelbare schooldiploma komt te staan en dat hij zich met die naam kan inschrijven voor een vervolgopleiding. Het kind ervaart lijdensdruk van zijn huidige achternaam en heeft de achternaam nodig om een deel van zijn verleden af te kunnen sluiten. Dit zwaarwegende belang van het kind weegt naar het oordeel van het hof niet op tegen het gestelde belang van de vader om via de achternaam nog een band te houden met het kind.

[1] Gerechtshof ’s-Hertogenbosch, 17-11-2022, ECLI:NL:GHSHE:2022:3993.