Kinderalimentatie en stiefouders

Op basis van artikelen 1:392, 1:395 en 1:395a Burgerlijk Wetboek zijn niet alleen ouders verplicht tot het verstrekken van levensonderhoud voor hun kinderen tot 21 jaar, maar ook stiefouders voor de stiefkinderen die tot hun gezin behoren. Stiefouder ben je als je getrouwd bent met de ouder van het kind. Maar, wanneer behoort een kind tot het gezin van de ouder en de stiefouder?

Deze vraag kwam aan de orde in de uitspraak van het hof ’s-Hertogenbosch d.d. 29 oktober 2015 (ECLI:NL:GHSHE:2015:4357). Moeder en vader hebben een kind uit een inmiddels verbroken relatie. Op het moment dat de vader hertrouwt, spreekt de moeder de stiefmoeder (de nieuwe echtgenote van de vader) aan tot betaling van kinderalimentatie op basis van artikel 1:395 Burgerlijk Wetboek. Het Hof oordeelt echter dat, nu het kind bij de moeder woont en daar staat ingeschreven, het kind tot het gezin van de moeder behoort en niet tot het gezin van de vader en de stiefmoeder. De stiefmoeder is dus niet onderhoudsplichtig en het verzoek van de moeder wordt afgewezen.

In deze en andere uitspraken is aangehaald dat het vereiste ‘tot het gezin behoren’ wel ruim moet worden uitgelegd, in die zin dat kinderen die tijdelijk buitenshuis worden verzorgd en opgevoed wel tot het gezin van de stiefouder behoren. Dit ruime vereiste ziet bijvoorbeeld op een kind dat op kamers woont in verband met hun studie (Hoge Raad, 8 april 1994, NJ 1994/439) en voor een kind dat uit huis geplaatst is middels een rechterlijke machtiging, maar wel zijn juridische hoofdverblijfplaats bij de moeder en stiefvader heeft (hof Amsterdam, 17 mei 2011, ECLI:NL:GHAMS:2011:BR4827). In geval van co-ouderschap, waarbij de kinderen in gelijke mate bij enerzijds de vader (en stiefouder) en anderzijds de moeder (en stiefouder) verbleven, behoorden de kinderen zowel bij tot het gezin van de vader als tot het gezin van de moeder (hof Amsterdam, 4 februari 2014, ECLI:NL:GHAMS:2014:3340). In dat geval zijn zowel de nieuwe partner van de vader als die van de moeder onderhoudsplichtig, naast dus de ouders.

Op dit moment is er een Wetsvoorstel herziening kinderalimentatie ingediend bij de Tweede Kamer waarin wordt voorgesteld om artikelen 1:395 en 1:395a BW te schrappen, zodat alleen twee juridische ouders alimentatieplichtig zijn. Of en wanneer dit wet wordt, is nog onbekend.

Door: mr. Ingeborg Redert