Verantwoordelijkheid platforms bij online verhuur

Online verhuur van woonruimte aan toeristen is een veel gehoorde klacht van bewoners van historische binnensteden. Niet alleen zorgt deze manier van verhuur vaak voor geluidsoverlast, ook worden veel woningen op mooie locaties aan de woningvoorraad onttrokken. Voor gemeenten is het verhuren van woonruimte via bijvoorbeeld Airbnb een lastig onderwerp geweest. Het tegengaan van (illegale) verhuur bleek namelijk niet makkelijk te zijn.
Om de uitwassen van de toeristische verhuur aan te pakken is dit jaar de Wet Toeristische Verhuur in werking getreden. Deze wet is een aanvulling op de Huisvestingswet 2014 en de Gemeentewet. Vooral artikel 23a geeft de overheid meer mogelijkheden op te treden tegen illegale toeristische verhuur. De gemeente kan verhuurders in bepaalde gebieden nu verplichten een registratienummer te vermelden bij iedere keer dat een woonruimte voor toeristische verhuur wordt aangeboden. Dat komt er in de praktijk op neer dat een verhuurder elke keer het registratienummer moet vermelden wanneer hij een advertentie op Airbnb plaatst. Ook kan de gemeente een maximum stellen aan aantal nachten dat een woonruimte verhuurd mag worden aan toeristen. De gemeente mag de verhuurder verplichten de toeristische verhuur vooraf te melden.

De gemeente kan zo een registratieplicht instellen in wijken met schaarste op de woningmarkt of waar de leefbaarheid van de wijk onder druk staat. Gemeenten hebben op deze manier meer zicht op de adressen en personen die verhuren aan toeristen. Ook zijn boetes die kunnen worden opgelegd bij woonfraude verhoogd. De maximale bestuurlijke boete die bijvoorbeeld kan worden opgelegd bij de illegale verhuur van een sociale huurwoning is nu 83.000 euro.

Sinds 1 juli 2021 hebben online verhuurplatforms ook een verantwoordelijkheid bij het handhaven van de registratieplicht. De Europese Commissie heeft groen licht gegeven om online verhuurplatforms te verplichten bij de advertenties op hun sites ook daadwerkelijk de registratienummers te vermelden wanneer deze nodig zijn. Platforms als Airbnb, VPBO en Booking.com vallen door jurisprudentie van het Europese Hof van Justitie onder de Richtlijn Elektronische Handel. Hierdoor is het slechts in bepaalde gevallen mogelijk om deze bedrijven nationale regels op te leggen. Met het akkoord van de EU is Nederland de eerste lidstaat die deze procedure succesvol heeft doorlopen en de online verhuurplatforms kan verplichten mee te werken in de bestrijding van overlast gevende verhuur. Gemeenten hoeven nu niet meer bij elke advertentie zonder registratienummer het platform afzonderlijk te verzoeken om de gegevens van de verhuurder. Ook wordt er hierdoor voorkomen dat er advertenties kunnen verschijnen zonder het verplichte registratienummer.

Signaleert de gemeente dat het maximaal aantal dagen is bereikt of overschreden, dan kan de gemeente het verhuurplatform verzoeken de woning op niet-boekbaar te zetten. Daarnaast is het mogelijk een verhuurverbod op te leggen als aanbieders de regels herhaaldelijk overtreden.